Κάνοντας βόλτα στην πλατεία, όλο και κάποιον – συχνά ηλικιωμένο – θα ακούσει κανείς ν’ αναπολεί τις «παλιές, καλές μέρες», όταν όλα ήταν ρόδινα, γιατί υπήρχε τάξις και πειθαρχία, κοιμόμαστε με ανοιχτές τις πόρτες και το κράτος δούλευε καλά. Τις περισσότερες φορές όσοι διηγούνται δεν έχουν ζήσει την εποχή που αναπολούν ή δεν έχουν συναίσθηση τι ακριβώς συνέβαινε τότε. Άλλοι πάλι δαιμονοποιούν πρόσωπα και εποχές για κάθετι κακό, για να εξηγήσουν δυσεξήγητα πράγματα του παρόντος. Αυτή δεν είναι πρόσφατη συνήθεια• την είχαν ασφαλώς και οι αρχαίοι Έλληνες.

Η Ανατολική Μεσόγειος είναι ένας χώρος, που ταλανίζεται από συγκρούσεις που επηρεάζουν όχι μόνο τα κράτη της περιοχής, αλλά και όσα άλλα έλκουν συμφέροντα από εκεί. Όταν ένα κράτος ανήκει σ’ ένα τέτοιο, διαρκώς μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον, οφείλει ν’ αναπτύξει σειρά από συντονισμένες ενέργειες ώστε ν’ αντιμετωπίζει τις προκλήσεις κάθε εποχής με επιτυχία. Με άλλα λόγια, πρέπει να διαθέτει μόνιμη στρατηγική. Αν ψάξει κανείς κράτος που κατόρθωσε να πρωτοστατεί στα διεθνή πράγματα για αιώνες, δρώντας πάντοτε με στρατηγική, δεν υπάρχει άλλο καλύτερο από τη Σπάρτη.