Η ιστορία είναι σπαρμένη από ονόματα ηγετών, που πέτυχαν να προσφέρουν στο έθνος τους μεγάλες υπηρεσίες, περιποιώντας στο όνομά τους ξεχωριστή τιμή. Ποιά είναι, όμως, η ειδοποιός διαφορά που μετατρέπει έναν απλό άνθρωπο σε ηγέτη; Η μετριοπάθεια, η διπλωματική ευστροφία, η πραότητα μας απασχόλησαν σε προηγούμενα κείμενα. Σήμερα θα μελετήσουμε πως οι ιστορικές συγκυρίες διαμορφώνουν ηγέτες. Ταιριαστό παράδειγμα, ενταγμένο στη θεματική του Μακεδονικού Αγώνα, είναι αυτό του Μητροπολίτη Καστοριάς Γερμανού Καραβαγγέλη.