Ο Ιταλός ιστορικός και φιλόλογος Luigi Canfora, θρηνώντας για τα χαμένα έργα της αρχαιότητας, έγραψε κάποτε πως η ιστορία της είναι μια απέραντη θάλασσα και τα έργα που έχουν διασωθεί ως τις μέρες μας μοιάζουν με μικρά, διάσπαρτα νησάκια• τέτοιο είναι το μέγεθος της απώλειας των αρχαίων πολιτισμών. Το κόστος αυτό δεν μπορούμε να το κατανοήσουμε, εκτός αν πέσουμε τυχαία πάνω σ’ ένα άγνωστο ως σήμερα αρχαίο έργο. Στο προηγούμενο κείμενο παρακολουθήσαμε την ιστορία της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας.

Σύμφωνα μ’ ένα αγαπημένο μου απόφθεγμα «η υγεία είναι σάν την ευτυχία: αν δεν τη σκέφτεσαι, την έχεις κι αν τη σκέφτεσαι, σου λείπει». Μαστιζόμενη από τον κορωνοϊό, η ανθρωπότητα ανησυχεί για την υγεία της. Οι γιατροί ως επιστήμονες έχουν επανέλθει στο προσκήνιο, ανακτώντας το ρόλο του προτύπου από μοντέλα, αθλητές και μάγειρες στη συνείδηση του κόσμου. Μ’ όλα αυτά που συμβαίνουν πολλοί αισθάνονται τυχεροί που ζουν στη σημερινή εποχή της προηγμένης ιατρικής κι όχι στα μέσα του 14ου αιώνα επί πανούκλας ή στις αρχές του 20ου αιώνα επί ισπανικής γρίπης.

Η Ανατολική Μεσόγειος είναι ένας χώρος, που ταλανίζεται από συγκρούσεις που επηρεάζουν όχι μόνο τα κράτη της περιοχής, αλλά και όσα άλλα έλκουν συμφέροντα από εκεί. Όταν ένα κράτος ανήκει σ’ ένα τέτοιο, διαρκώς μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον, οφείλει ν’ αναπτύξει σειρά από συντονισμένες ενέργειες ώστε ν’ αντιμετωπίζει τις προκλήσεις κάθε εποχής με επιτυχία. Με άλλα λόγια, πρέπει να διαθέτει μόνιμη στρατηγική. Αν ψάξει κανείς κράτος που κατόρθωσε να πρωτοστατεί στα διεθνή πράγματα για αιώνες, δρώντας πάντοτε με στρατηγική, δεν υπάρχει άλλο καλύτερο από τη Σπάρτη.

«Όλοι εμείς οι εγγράμματοι του δυτικού κόσμου είμαστε γιοι και κόρες του Ομήρου». Αυτά ήταν τα λόγια του κορυφαίου κριτικού λογοτεχνίας Harold Bloom (+2019), για να περιγράψει την χωρίς αντίπαλο επίδραση του ομηρικού έργου στη δυτική λογοτεχνία. Τα ομηρικά έπη θεωρούνται το ορόσημο για την παγκόσμια είσοδο στον κόσμο της εγγραμματοσύνης και τη βίαιη αποκοπή από την προφορικότητα.

Στον αδελφό μου, που είναι καλός δάσκαλος στα παιδιά