Η ανάγνωση υπήρξε διαχρονικά μια από τις μεγαλύτερες απολαύσεις της ανθρωπότητας. Άλλοτε για να λύσουν ένα πρόβλημα, άλλοτε για να μάθουν κάτι νέο, άλλοτε για την απλή ευχαρίστηση του να αφεθούν σε μια ιστορία, οι άνθρωποι βυθίζονται λιγότερο ή περισσότερο στα βιβλία. Για το δυτικό πολιτισμό ορισμένα αρχαιοελληνικά βιβλία είναι τα θεμέλια όπου στήριξε την ουσία του: τα έπη του Ομήρου, οι τραγωδίες των τριών κλασικών, η ιστορία του Ηρόδοτου και του Θουκυδίδη, οι πραγματείες του Αριστοτέλη.

Παρατηρώντας κανείς τη διεθνή επικαιρότητα, δεν χρειάζεται να είναι ειδικός για ν’ αντιληφθεί ότι οι σχέσεις μεταξύ των κρατών είναι ένα πολύπλοκο και πολυεπίπεδο παιχνίδι ισορροπιών με αλληλεπιδράσεις πολλών και άνισων μεταξύ τους παραγόντων. Για ν’ ανταποκριθεί ένα σύγχρονο κράτος στις προκλήσεις του καιρού του θα πρέπει να διαθέτει πλειάδα εφοδίων που να του επιτρέπουν να διαμορφώνει όσο μπορεί αυτοδύναμη πολιτική στα διεθνή πράγματα κι έτσι να επιτυγχάνει τους στόχους του. Δύο απαραίτητα χαρακτηριστικά είναι ο αξιόμαχος στρατός και η εύστροφη πολιτική ηγεσία.

Αναλογιζόμενος κανείς τις εθνικές διαφορές που καταλήγουν σε συγκρούσεις και πολέμους, αναρωτιέται: ποιο είναι το καθοριστικό στοιχείο για τον αυτοπροσδιορισμό ενός έθνους; Η φυλετική καταγωγή; Η θρησκεία; Η γλώσσα; Όλα αυτά μαζί; Στη σημερινή εποχή της σαρωτικής ανάμιξης των πολιτισμών, ποιο στοιχείο ξεχωρίζει; Η γλώσσα είναι μάλλον αξιόπιστο στοιχείο, κλείνοντας μέσα της την πεμπτουσία κάθε εθνικού πολιτισμού. Υπάρχουν, όμως, και περιπτώσεις που η χρήση της γλώσσας δε συμβαδίζει με την εθνική συνείδηση. Το αντίθετο μάλιστα• μπορεί να είναι εξόχως παραπλανητική.