Διόνυσος

Η ερωτική ζωή των αρχαίων Ελλήνων: η τέχνη της απόλαυσης

Από τα έργα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας και τα αρχαιολογικά ευρήματα, που έχουν φτάσει ως εμάς φαίνεται ότι η κοινωνία των αρχαίων Ελλήνων και ειδικά η ερωτική τους ζωή ήταν τόσο πολυεπίπεδη και ποικιλόμορφη, ώστε όσοι τη μελετούν μοιάζουν να την παρατηρούν από ένα πολυεδρικό πρίσμα. Όσο πολύπλοκη κι αν είναι η εικόνα του αρχαίου ελληνικού έρωτα, όμως, εύκολα κατανοεί κανείς ότι είναι πολύ ψηλά στα ιδανικά των Ελλήνων. Ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός ήταν ένας ύμνος στην ηδονή, με την έννοια της χαρούμενης απόλαυσης της ζωής και ιδίως της χαράς του έρωτα.

Το μαγικό βουνό: θεοί και ήρωες στον Ελικώνα

Με τις Ελικωνιάδες Μούσες ας αρχίσουμε το τραγούδι·
που κατοικούν τον Ελικώνα, όρος μέγα κι ιερό,
και χορεύουν γύρω από μενεξεδένια κρήνη με πόδια ανάλαφρα,
στον βωμό του παντοδύναμου γιου του Κρόνου
κι αφού λούσουν το τρυφερό κορμί τους στα νερά του Περμησσού
και της Ιπποκρήνης ή του θεϊκού Ολμειού
στου Ελικώνα τις απάτητες κορφές στήνουν χορούς
όμορφους, χαριτωμένους, τον ρυθμό κρατώντας με τα πόδια τους*.

Η γοητεία του διαφορετικού: Πώς έβλεπαν τους ξένους οι αρχαίοι Έλληνες

Ο ξένος αντιπροσωπεύει από τις απαρχές της ιστορίας κάτι το φοβερό. Προκαλεί ανάμικτα συναισθήματα φόβου, ανασφάλειας, αλλά και γοητείας, ως κάτι εξωτικό. Συχνά αισθανόμαστε ότι απειλεί τα ήθη και τον τρόπο ζωής μας,. Άλλοτε είναι μια ευκαιρία για διάλογο με το διαφορετικό ή για περιπλάνηση και παρατήρηση. Αν υπάρχει δε ένας λαός που συμπυκνώνει όλες αυτές τις τάσεις στην αντίληψή του για τους ξένους, αυτός είναι οι αρχαίοι Έλληνες. Στο κείμενο αυτό θα προσπαθήσουμε να διακρίνουμε τα πρίσματα, μέσα απ’ τα οποία έβλεπαν οι Ελληνες τους ξένους.

Άρτος, θεάματα και κτίσματα: Αθήνα και Κόρινθος την εποχή των τυράννων

Κάνοντας βόλτα στην πλατεία, όλο και κάποιον – συχνά ηλικιωμένο – θα ακούσει κανείς ν’ αναπολεί τις «παλιές, καλές μέρες», όταν όλα ήταν ρόδινα, γιατί υπήρχε τάξις και πειθαρχία, κοιμόμαστε με ανοιχτές τις πόρτες και το κράτος δούλευε καλά. Τις περισσότερες φορές όσοι διηγούνται δεν έχουν ζήσει την εποχή που αναπολούν ή δεν έχουν συναίσθηση τι ακριβώς συνέβαινε τότε. Άλλοι πάλι δαιμονοποιούν πρόσωπα και εποχές για κάθετι κακό, για να εξηγήσουν δυσεξήγητα πράγματα του παρόντος. Αυτή δεν είναι πρόσφατη συνήθεια• την είχαν ασφαλώς και οι αρχαίοι Έλληνες.

Η διατροφή των αρχαίων Ελλήνων Μέρος Β: τα ποτά

Μία αφρικανική παροιμία λέει: «το νερό είναι το μόνο ποτό του σοφού ανθρώπου». Αυτή είναι σίγουρα μια καλή συμβουλή για εγκράτεια, μα η περιέργεια, η φαντασία και η εφευρετικότητα του ανθρώπου δημιούργησαν ευτυχώς αμέτρητα είδη ποτών προς κατανάλωση, άλλοτε για λόγους υγείας άλλοτε για απόλαυση κι έτσι δεν αρκούμαστε στο νερό. Κι αν σήμερα τα περισσότερα ποτά – αλκοολούχα ή μη – έχουν γίνει κτήμα του παγκόσμιου πολιτισμού, η διαδρομή ορισμένων από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας αξίζουν την προσοχή μας.

Οι συμβολισμοί της αρχαίας ελληνικής θρησκείας Μέρος Β: Οι γιορτές

Στο προηγούμενο κείμενο μας είχε απασχολήσει η δυναμικότητα της αρχαίας ελληνικής θρησκείας: οι κατακτητές Έλληνες υιοθέτησαν κι αφομοίωσαν στη δική τους λατρεία, το δωδεκάθεο, στοιχεία και σύμβολα της προηγούμενης λατρείας, που ήταν μητριαρχική, ηπιότερη και αποσκοπούσε εν πολλοίς στην αποτροπή του κακού. Στην αρχαία ελληνική, όπως σε κάθε πολυθεϊστική, προχριστιανική κοινωνία, υπήρχαν ποικίλες μορφές λατρείας, που συμπεριελάμβαναν εκτός από τους «παλαιούς» και νέους ή/και ξένους θεούς, οι δε μορφές αυτές λατρείας δεν ήταν ποτέ αποκλειστικές.

Pages

Subscribe to RSS - Διόνυσος